WEWNĄTRZKULTUROWE UWARUNKOWANIA MIĘDZYPOKOLENIOWEJ TRANSMISJI PRZYWIĄZANIA W ADOLESCENCJI
Katarzyna Lubiewska, Karolina Głogowska, Romuald Derbis
DOI:10.14691/CPPJ.23.1.43
Celem badania była analiza środowiska zamieszkania (wieś versus miasto) jako moderatora zakresu oraz mechanizmów międzypokoleniowej transmisji (związku) przywiązania pomiędzy matkami i ich nastoletnimi dziećmi za pośrednictwem zachowań związanych z ich wrażliwością rodzicielską (tj. kontrolą psychologiczną i ciepłem wskazywanym przez akceptację-odrzucenie). Przyjmując założenie ekologicznie zróżnicowanej ekspresji przywiązania matek sformułowaliśmy hipotezy częściowej i moderowanej mediacji zakładające, że związek przywiązania matki i nastolatka będzie silniejszy w mieście, aniżeli na wsi. Próba była złożona z 575 diad matka-dziecko zamieszkujących na wsi i w mieście. Przywiązanie matki i nastolatka było zbadane w oparciu o ich raporty przy użyciu skali Adult Attachment Scale. Dane dotyczące kontroli psychologicznej i ciepła rodzicielskiego matki były zebrane od nastolatków przy pomocy skali Parental Acceptance-Rejection/Control. Częstość konfliktu nastolatka z matką była raportowana przez nastolatka. Wyniki wykazały, że przywiązanie nastolatka jest wyjaśniane przez przywiązanie matki, zaś relacja ta jest częściowo mediowana przez jej ciepło rodzicielskie tylko w mieście, ale nie na wsi. Celem weryfikacji, czy podobny efekt moderacyjny środowiska zamieszkania znajdziemy wyjaśniając częstość konfliktu matka-nastolatek przez przywiązanie matki przeprowadziliśmy Badanie Eksploracyjne. Wyniki potwierdziły nasze wcześniejsze wnioski ujawniając związek przywiązania matki z konfliktem tylko wśród rodzin mieszkających na wsi (nie w mieście). Wyniki są omówione w kontekście wcześniejszych badań, alternatywnych wyjaśnień oraz zmian społecznych w Polsce.