Array
(
    [id] => 366
    [date] => 2019-03-12
    [doi] => 
    [title] => Czy powrót do psychologii personalistycznej jest możliwy i jak mógłby być uzasadniony?
    [title_en] => IS THE RETURN TO PERSONALISTIC PSYCHOLOGY POSSIBLE AND HOW IT MAY BE JUSTIFIED?
    [authors] => Henryk Gasiul
    [abstract] => 
Podstawowym celem prezentowanego artykułu jest wskazanie na znaczenie pluralistycznego podejścia w psychologii osobowości oraz nakreślenie obiecującej dla psychologii osobowości personalistycznej perspektywy. Obecnie przeprowadzane badania w ramach psychologii osobowości skupiają się raczej na analizie różnic indywidualnych z jednoczesnym pomijaniem samej w sobie indywidualności. Zadaniem psychologii osobowości wydaje się jednak być przede wszystkim wyjaśnienie indywidualności, a nie porównywanie między sobą jednostek. Stąd propozycja odwołania się do takich ram teoretycznych, które uwzględniają zarówno idiograficzne jak i nomotetyczne podejście w psychologii osobowości – jedną z takich szczególnie obiecujących ram stwarza personalistyczna psychologia. Autor prezentowanego artykułu wskazuje na dwie możliwe strategie prowadzące do personalistycznej interpretacji, określone jako strategia apriori oraz strategia aposteriori. Przykładem strategii apriorijest klasyczna psychologia personalistyczna W. Sterna, natomiast autorską propozycją jest strategia aposteriori. W tym ostatnim przypadku podstawą dotarcia do personalistycznej interpretacji są ludzkie działania i intencje – one prowadzą do odkrycia fundamentalnego znaczenia „ja” jako podmiotu działania i do motywów ja. „Ja” oraz motywy ja wskazują jednocześnie na specyfikę bytu ludzkiego, którą można określić mianem osoby oraz na jej atrybuty osobowe. Dążenie do realizacji atrybutów osobowych manifestujących się jako dążenie do realizacji motywów ja świadczy o niepowtarzalności każdej jednostki i wskazuje na niepowtarzalny sposób rozwoju osobowości. Zgodnie z wprowadzonym rozróżnieniem na podejście nomotetyczne i idiograficzne, podejście nomotetyczne autor sprowadza do odkrywania ogólnych praw spełniania się motywów ja, osoby oraz do praw rozwoju osobowości, natomiast podejście idiograficzne, zasadnicze dla psychologii osobowości, sprowadza do obserwacji indywidualnych ścieżek spełniania się motywów ja, a w następstwie do obserwacji niepowtarzalnego sposobu rozwoju jednostkowej osobowości.

    [abstract_en] => 
The fundamental aim of the presented article is to justify the importance of pluralistic approach in personality psychology and to sketch a personalistic perspective as promising for personality psychology. Research carried out nowadays within the framework of personality psychology is concentrated rather on analysis of individual differences while omitting the individuality itself. However, it is an explanation of individuality which seems to be the main task of personality psychology, and not the comparison of individuals. Hence the suggestion to refer to theoretical positions which make possible the combination of idiographic and nomothetic approaches in personality psychology – one of those positions which is especially promising is offered by the personalistic psychology. The author of the presented article assumes that there are two strategies of interpretation – defined as a priori and a posteriori strategies. The classic personalistic psychology of W. Stern is an example of a priori strategy, but the author’s proposition can be classified as a posteriori one. In this case the reasons for personalistic interpretation are inferred from human acts and intentions – they enable to discover the fundamental significance of “I” as subject of acts and self-related motives. The “I” and self-related motives make visible the specificity of human being, which could be named as a person, and we may conclude from it what her/his attributes are. Striving for realization of personal attributes which manifest themselves as self-related motives indicate the uniqueness of individuality and the unique way of personality development. According to the distinction proposed by the author the nomothetic approach should consist in discovering general laws of realization of self-related as well as laws of person and personality development, whereas idiographic approach, which is essential for personality psychology, should consist in observing individual ways of fulfilling self-related motives and consequently in registering individual personality development. 

    [keywords] => motywy ja, osobowość, perspektywa personalistyczna 
    [keywords_en] => I- motives, personality, personalistic perspective
    [file_path] => /files/articles/2012-18-czy-powrt-do-psychologii-personalistycznej-jest-moliwy-i-jak-mgby-by-uzasadniony.pdf
    [okladka] => psychologia_teoretyczna_ogolna_i_metodologia.jpg
    [rocznik] => Rocznik: 2012 Tom: 18 Numer: 2
    [strony] => 347-360
)