Array
(
    [id] => 407
    [date] => 2019-03-13
    [doi] => 10.14691/CPPJ.20.1.45
    [title] => Między dehumanizacją a antropomorfizacją. Powracający problem natury ludzkiej
    [title_en] => BETWEEN DEHUMANIZATION AND ANTHROPOMORPHIZATION. RETURNING PROBLEM OF HUMAN NATURE
    [authors] => Krzysztof Mudyń
    [abstract] => 
Autor sugeruje, że do psychologii współczesnej – w sposób niezamierzony – powraca problem natury ludzkiej. Podobnie jak inne „wielkie problemy”, takie jak zagadnienie wolnej woli lub podmiotowości, powraca on za sprawą empirii, która wymusza teoretyczne uogólnienia w związku z interpretowaniem wyników badań oraz za sprawą pojawiających się w tym kontekście kontrowersji. Klasyczne pytanie: „Kim jest człowiek?” w płaszczyźnie empirycznej ustępuje miejsca pytaniu: „Kto jest (dla mnie) człowiekiem?”. Jest to współczesny, empiryczny odpowiednik biblijnego pytania „Kto jest moim bliźnim?” Pytanie to pojawia się zarówno w kontekście badań nad dehumanizacją i infrahumanizacją, jak też w badaniach nad antropomorfizacją. W obydwu przypadkach już sama konstrukcja metody wymusza konieczne rozstrzygnięcia w kwestii co jest „ludzkie”, a co już jest „nieludzkie”. Połączenie dwóch perspektyw, tj. przejawów dehumanizacji oraz antropomorfizacji – zdaniem autora – sprawia, że o ”byciu człowiekiem” zaczynamy myśleć w nowy sposób, tj. raczej w sposób ciągły (stopniowalny) niż zero-jedynkowy. Także relacje jednostki z innymi ludźmi oraz istotami/obiektami pozaludzkimi okazują się wówczas bardziej „rozmyte” i bardziej złożone niż mogłoby się to wydawać. Zwłaszcza w płaszczyźnie emocjonalnej (a m.in. badania nad infrahumanizacją dowodzą jej ważności) nietrudno zauważyć, że z jednej strony innym ludziom (w różnym stopniu) odmawiamy ludzkich cech lecz zarazem ludzkimi cechami (niekiedy w stopniu najwyższym) jesteśmy skłonni obdarzać istoty, które ludźmi nie są. 

    [abstract_en] => 
The author suggests that – unintentionally – the problem of human nature returns in contemporary psychology. Alike other ”big issues”, such as the issue of free will or subjectivity, it returns through empiricism, that enforces theoretical generalizations due to interpreting test results and through appearing controversy in the context. The classic question: ”What is human?” on empirical plane gives way to the question: ”Who (for me) is human?”. This is the contemporary equivalent of the biblical empirical question ”Who is my fellow man?”. The question appears both in the context of research on dehumanization and infrahumanization, as well as in the study of anthropomorphization. In both cases, the mere construction of the method enforces necessary resolving of what is „human” and what is „inhuman.” The combination of the two perspectives, i.e. manifestations of dehumanization and anthropomorphization according to the author – makes us think in a new way about „being human”, that is, in continuous way rather than in the zero-one way. Also, individual’s relationships with other people and non-human objects turn out to be more „fuzzy” and more complex than it might seem. It is easy to note, especially on the emotional level, that, on the one hand, we (in varying degrees) deny other people the human qualities, but, at the same time, (sometimes in the highest degrees) we are willing to bestow human qualities on beings who are not humans.

    [keywords] => dehumanizacja, antropomorfizacja, natura ludzka, „Kto jest człowiekiem?”
    [keywords_en] => dehumanization, anthropomorphization, human nature, ”Who is human?”
    [file_path] => /files/articles/2014-20-midzy-dehumanizacj-a-antropomorfizacj.-powracajcy-problem-natury-ludzkiej.pdf
    [okladka] => psychologia_teoretyczna_ogolna_i_metodologia.jpg
    [rocznik] => Rocznik: 2014 Tom: 20 Numer: 1
    [strony] => 45-53
)